Studijske posete

Studijske posete

Studijska poseta organizacije "Sentiers de la memorie" iz Coutances-a i Užičke gimnazije logoru Topovske šupe u Beogradu.


Poseban pristup prenosu znanja, razvijanju kritičke svesti, edukaciji o istorijskim događajima i njihovoj problematizaciji u sadašnjem kontekstu omogućavaprimenjena ili javna istorija. U toj metodologiji, koja se može definisati kao alternativna ili dopunska metodologija tradicionalnom čitanju istorijskih naučnih publikacija, centralno mesto zauzimaju javna vođenja i korišćenje arhivskih i drugih primarnih izvora kao direktno upoznavanje sa određenom tematikom i lokacijom. Prisustvo stručnjaka iz raznih disciplina (istorija, sociologija, antropologija i drugo) služi prvenstveno kao pokretač diskusije i razmišljanja. U učenju o Holokaustu, primenjena ili javna istorija predstavlja ključnu metodologiju u razumevanju tog nezaobilaznog fenomena u istoriji čovečanstva.

Polazeći od konstatacije da je Holokaust u Beogradu počeo, razvijao se i završio u samom gradu ili okolini (na stratištima u Jajincima, Jabuci, Rakovici itd.), CIEH nudi poseban program obilaska najvažnijih mesta vezanih za život i masovno istrebljenje Jevreja u Beogradu:

Spomenik "Menora u plamenu", Nandora Glida, 1988. Kraj Jevrejske ulice, Dorćol, Beograd.

1- Dorćol U tom delu grada je, pre Drugog svetskog rata, živeo najveći broj Jevreja. Uglavnom siromašni ili skromnog imovinskog stanja, imali su tu svoja važna mesta okupljanja: sinagoge (danas na Dorćolu ne postoji nijedna), zgrada OnegŠabat i Gemilut Hasadim (današnji Kulturni centar Rex), i drugo. U Drugom svetskom ratu na Dorćolu se nalazila i Jevrejska bolnica, jedina zdravstvena ustanova u kojoj je Jevrejima bilo dozvoljeno lečenje. Danas se na obali Dunava nalazi jedan od retkih spomenika koji podsećaju na stradanje većine stanovnika tog dela grada.

Mesto popisivanja Jevreja za prinudni rad, Kalemegdanska tvrđava, Beograd

2- Kalemegdan Među prvim antijevrejskim merama, bila je obaveza prinudnog rada za odraslo jevrejsko stanovništvo, naročito muškog pola. Svaki dan su, pod nadzorom kvislinške policije, raščišćavali ulice glavnog grada od ruševina i leševa ostalih nakon nemačkog bombardovanja aprila 1941. godine. Takođe, morali su da rade na železničkoj stanici i u pristaništu na utovaru i istovaru robe, popravljali su kanalizaciju, a često su ih nemački oficiri terali da rade privatno za njih. Na Kalemegdanu, tačnije na platou kod Leopoldove kapije, nalazilo se jedno od zbirnih mesta na kojima su Jevreji svakodnevno okupljani i raspoređivani za rad.

Poseta Logoru na Sajmištu, Spomenik iz 1995.

3- Logori na Autokomandi i na Sajmištu Od avgusta do novembra 1941. godine, u zgradama Topovskih šupa na Autokomandi postojao je logor u koji su internirani muški Jevreji iz Beograda i Banata, pa i muški Romi iz Beograda i okolnih sela. Svi su, posle kratkog zadržavanja, odvedeni na streljanje. Na drugom kraju grada, preko puta Kalemegdana, na levoj obali reke Save, nalazio se drugi logor koji je bio u funkciji od decembra 1941. do maja 1942. godine. Tu su internirane žene i deca. Ubijeni su upotrebom gasnog kamiona (dušegupke).

 

Poseta stratištu u Jajincima kod Beograda.

4- Stratišta Na Ledinama, u Jajincima, Jabuci, Rakovici, Deliblatskoj peščari i drugde, nalazila su se mesta na kojima su streljani muški Jevreji i Romi. U Jajincima su,  takođe, u masovne grobnice sahranjivani žene i deca sa Sajmišta.